Hard werken, hard ontspannen
Bijgewerkt op: 9 apr. 2021
Ik zoek graag de stilte op in afwachting van antwoorden. Toch voel ik dat ik in actie wil komen, dat ik aan het roer moet staan, in beweging moet komen. Ik weet ook dat het altijd goed komt zolang ik mijn gevoel volg. Mijn hoofd tegen mijn hart, wat is wijs, welke beslissingen neem ik?
Al van jongs af aan zoek ik spanning, actie en uitdagingen op. Ik zoek daartoe de drukte op vanuit het idee dat ik me daarmee kan bewijzen. De interactie met anderen, gezien worden. Vanuit topsport naar het maximale halen binnen Defensie. Veel reizen, gevaarlijke en inspirerende omgevingen opzoeken, veel interessante dingen zien, veel mooie mensen ontmoeten en vooral de actie, de drukte opzoeken. Mezelf bewijzen maar voor wie? Altijd schiet ik vanuit die drukte, die spanningen maar wat graag terug in een voor mij comfortabele rust, ik zoek dan de stilte. Heerlijk bij mezelf zijn, alleen zijn en luisteren naar die stem in mij, niets meer en niets minder.
Het lijkt wel Yin en Yang, die afwisseling. Het is kaal of kammen, alles of niets. Hard werken, hard ontspannen. Dan drink ik wel weer koffie en dan weer niet. Dan ren ik weer veel lange afstanden en dan alleen maar hele korte afstanden. En zo zijn er legio voorbeelden te noemen van uitersten. Jaren heb ik dit heel onbewust gedaan. Ik kom er alleen meer en meer achter dat het een soort van patroon aan het worden is. Ik word mij er bewuster van en laat het dan ook los. Dit is nou eenmaal wie ik ben en mijn omgeving weet dit al lang. Ik moet eigenlijk meer en meer lachen om de absurditeit van die uitersten.
Maar het meeste comfort vind ik dus in stilte. Noem het een kalibratie moment. Stilte biedt mij een gevoel van comfort. Alleen zijn geeft mij dat ook. Dat voelt voor mij heerlijk. Daarentegen komt dan weer het besef dat ik daarmee mezelf afsluit voor mijn omgeving. Hoe moet dat voor hun zijn en voelen? Voelen zij zich door mij in de steek gelaten? Snappen zij mij überhaupt nog wel? Kunnen zij wel mee in die uitersten van mij? Dat moet ontzettend moeilijk zijn, haast niet te volgen. En hoewel ik mij dat besef, kan ik niet anders dan mijn patroon volgen. Doen wat mij maakt en zoveel mogelijk dat dan maar te delen in woorden. Ik verkies echter liever geen woorden maar de stilte, alweer dat uiterste.
Maar stilte wat is het eigenlijk? Stilte is de ervaring van geen enkel geluid, of de ervaring van zo weinig geluid dat het als volledig natuurlijk en rustgevend wordt beschouwd. Stilte kan echter ook als beklemmend of bedreigend worden ervaren. De ervaring van "geen geluid" betekent niet dat er geen geluid aanwezig is. Stilstaan of rennen? Wat een contradictie of is het juist de discrepantie die mij zo bezighoudt?
Dit brengt mij ook terug naar momenten waar ik onder de meest dynamische contexten ervaringen had binnen defensie en daarna ook als trainer, coach en vertrouwenspersoon binnen de hoog-risico sector. Groei maken vanuit discomfort. Zo vergeet ik het moment nooit meer dat ik in mijn eentje, in onbekend gevaarlijk terrein, zintuigelijk scherp vanuit mijn lichaam en geest, vol vertrouwen klaar voor actie en enorm fit, op pad was, op zoek naar een ideale waarnemings- en vuurpositie. In een land met conflicten, een land waar angst te ruiken was. Conflicten, wat of wie is goed en wat of wie is fout? Lijnrecht tegenover elkaar staande meningen of opvattingen, deze keer niet aan mij om daarin een keuze te maken. Ik stond daarbij volledig aan, klaar om willekeurig welke bedreiging dan ook te lijf te gaan of om deze juist te vermijden?
Het was er donker, ik had geen enkel zicht, ik ging een steile bergheuvel op, veel op de tast, koud en regen en ik gebruikte een heel klein rood lampje om op een luchtfoto te kunnen oriënteren. Net voordat ik van plan was het lampje aan te klikken om mezelf de kans te geven mijn richting te verifiëren, werd het doodstil. Totale stilte, de regen stopte, er was geen wind, geen enkel geritsel, geen enkel geluid van dieren, geen voetstappen, geen overvliegende helikopters of vliegtuigen en ook geen oorlogsgeluiden in de verte. Ik bevroor, durfde geen pas meer te zetten en voor mijn gevoel duurde het zeker 10 minuten voordat ik het lef had mijn lampje aan te klikken. Op het moment dat ik dat toch deed, schoot een enorme zwerm vogels op vanuit het dicht beboste terrein net onder mij. Mijn hart sloeg over, ik ben, meen ik, nog nooit eerder zo geschrokken.
Hoe vreemd het misschien ook klinkt, de stilte is voor mij dus een comfort. Bij discomfort of ongemak waarin ik in de drukte ben, hard aan het werk, in actie ben, dan geeft deze drukte mij een aanzet om de stilte weer op te zoeken. Hard werken en juist daarna hard ontspannen, de stilte opzoeken want in die stilte hoor ik meer. Daar kan ik vertragen, daar haal ik mijn inzichten op, daar ben ik extra scherp. Met die wetenschap heb ik mezelf dan ook aangeleerd om iedere ochtend tussen 5 en 6 op te staan en die stilte op te zoeken. Te rennen in een natuurgebied bij mij om de hoek, alleen is het er helaas nooit meer zo stil als toen op de bergheuvel.
Hoewel heel vroeg op pad, rijden er toch al veel auto’s en zijn er veel andere bijgeluiden. Eenmaal terug van mijn ronde inspanning ben ik in volledige ontspanning en kom ik thuis en vind ik ook daar relatieve stilte. Ik doe dan mijn oefeningen in de garage, ik pak een ijskoude douche en ik mediteer. Daar vind ik weer een soortgelijke stilte. Het comfort, in gedachte zijn bij mezelf, inzichten voor de dag die voor mij ligt, een dag van drukte, van actie van energie en van interactie. Ook een dag waarvan ik weet dat deze eindigt met mooie momenten meegemaakt, die ik zeker niet wil missen. En dat ik dan weer in stilte in slaap kan vallen en weer vroeg in de ochtend mijn stilte kan opzoeken om weer een dag van uitersten te beleven. Maar ja, hoe dit gevoel dan te delen?
‘In stilte vind je het absolute, in actie het uiterlijke leven. Ze komen uit dezelfde bron.’ (Tao Meng)